Πολλές φορές αναρωτιόμαστε, η πιπίλα επηρεάζει άραγε την ομιλία του παιδιού ή όχι; Η αλήθεια όμως είναι πως δεν υπάρχει σαφής απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Από τις πολλές μελέτες που έχουν εξετάσει την παρατεταμένη χρήση της πιπίλας και την επίδρασή της στην ομιλία και στον λόγο, ορισμένες δείχνουν ένα συσχετισμό και άλλες όχι. Κάποιες μελέτες αναφέρονται και σε έμμεσους κινδύνους που κρύβει η παρατεταμένη χρήση της πιπίλας όπως:
Μολύνσεις στα αυτιά: Η παρατεταμένη και συχνή χρήση πιπίλας συχνά εγκυμονεί κινδύνους για ανάπτυξη ωτίτιδας. Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του μέσου ωτός μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο απώλειας της ακοής και ακόμη και να προκαλέσουν προσωρινή απώλεια ακοής. Εννοείται λοιπόν πως τα παιδιά με απώλεια ακοής έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στην ανάπτυξη της ομιλίας.
Ορθοδοντικά προβλήματα: Η παρατεταμένη χρήση της πιπίλας μπορεί να προκαλέσει ορθοδοντικά προβλήματα όπως αυξημένη πρόταξη της άνω γνάθου ή και πρόσθια χασμοδοντία (κενό κατά το κλείσιμο του στόματος ανάμεσα στα άνω και κάτω μπροστινά δόντια). Αυτά τα ορθοδοντικά προβλήματα τις περισσότερες φορές διορθώνονται αυτόματα εάν η πιπίλα διακοπεί εγκαίρως. Στην αντίθετη περίπτωση διορθώνονται με ορθοδοντική θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση όμως τα ορθοδοντικά προβλήματα κάποιες έρευνες υποστηρίζουν ότι μπορούν να αποτελέσουν και εμπόδιο στη σωστή ανάπτυξη της ομιλίας του παιδιού.
Ποια είναι η ιατρική γνώμη;
Αν και οι ειδικοί πάνω σε αυτό το θέμα (παιδοδοντίατροι, ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές, παιδίατροι) αναλύουν ο καθένας από την πλευρά του τα υπέρ και τα κατά της χρήσης της πιπίλας, ωστόσο οι περισσότεροι προτείνουν τη διακοπή της πιπίλας μόλις το παιδί κλείσει τον πρώτο του χρόνο. Κι αυτό γιατί σε αυτή την ηλικία, εμφανίζονται σημαντικές και γρήγορες εξελίξεις στην ομιλία του παιδιού. Ως εκ τούτου, έχοντας απασχολημένο το στόμα και την γλώσσα του μωρού με την πιπίλα, μειώνονται δραματικά οι ευκαιρίες να φλυαρήσει, να μιμηθεί ήχους, συλλαβές ή και λεξούλες, πράγμα σημαντικό για την εξέλιξη του λόγου.
Συμβουλές για νέους γονείς
Ως γονέας, είναι σημαντικό να εξετάσετε τις συγκεκριμένες ανάγκες του παιδιού σας πριν αποφασίσετε εάν, πότε ή πόσο καιρό θα επιτρέψετε τη χρήση πιπίλας. Καταρχήν θα πρέπει να έχετε υπόψη σας πως υπάρχουν και κάποια οφέλη από τη χρήση της πιπίλας, όπως:
• η προστασία από το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου των βρεφών (SIDS) επειδή τα μωρά που κοιμούνται με πιπίλα δεν έχουν τόσο βαθύ ύπνο και ξυπνάνε πιο εύκολα.
• η πρόληψη και η διαχείριση του πόνου για βρέφη. Η χρήση πιπίλας σε στρεσογόνους καταστάσεις είναι η σωτηρία του μωρού αλλά και των γονιών αφού λειτουργεί αγχολυτικά σε περιπτώσεις όπως ο εμβολιασμός, ο ύπνος ή κάτι που εκνεύρισε το μωρό.
• αποφυγή της πιθανότητας το παιδί να βάλει στο στόμα το δάχτυλό του. Είναι γνωστό πως πολλά παιδιά που ξεκινάνε αυτή τη συνήθεια έρχονται αντιμέτωπα με πολλά προβλήματα (δυσμορφία στο δάχτυλο, ορθοδοντικά προβλήματα). Την πιπίλα όμως μπορούμε να την κόψουμε, το δάχτυλο… όχι!
Επειδή λοιπόν καμία έρευνα δεν έχει δείξει ακόμα ότι η περιορισμένη χρήση πιπίλας επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη του λόγου, εσείς αποφασίζετε. Στην περίπτωση όμως που αποφασίσετε να επιτρέψετε στο παιδί σας να έχει πιπίλα, καλό θα ήταν να ακολουθήσετε τα εξής:

• Μη δώσετε στο μωρό σας πιπίλα πριν συμπληρώσει 30 – 40 μέρες ζωής, Περιμένετε πρώτα να εδραιωθεί ο θηλασμός και έπειτα –αν το έχετε αποφασίσει- δώστε του την πιπίλα ώστε να μην μπερδέψει την πιπίλα με τη θηλή σας.
• Προσπαθήστε να περιορίσετε τη χρήση της πιπίλας του μωρού σας μόνο στον ύπνο.
• Ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες του μωρού σας, προσπαθήστε να του κόψετε την πιπίλα όταν συμπληρώσει τους 6 μήνες και οπωσδήποτε πριν από τους 18 μήνες (γιατί τότε η ομιλία και η γλωσσική ανάπτυξη εμφανίζονται ταχέως).
• Αντί να δίνετε στο παιδί σας πιπίλα όταν γκρινιάζει, απασχολήστε το με κάτι άλλο, αποσπάστε την προσοχή του με ένα παιχνίδι, κάντε ένα περίπατο ή κάτι που ξέρετε ότι το ευχαριστεί. (Ακούμε την αγαπημένη μας μουσική ή τραγουδάμε μαζί το αγαπημένο μας τραγούδι , κάνουμε μασάζ ή ένα ζεστό χαλαρωτικό μπανάκι). Έτσι μαθαίνει το παιδί ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι χαλάρωσης.
• Περιορίστε τη χρήση της πιπίλας εάν το παιδί έχει ιστορικό υποτροπιάζουσας ωτίτιδας (λοιμώξεις του μέσου ωτός).
• Σε περίπτωση που θα χρησιμοποιήσετε πιπίλα τότε επιλέξτε μια ορθοδοντική, κατάλληλου μεγέθους δηλαδή ανάλογη με την ηλικία του μωρού
σας). Αποφύγετε τις πιπίλες που αποτελούνται από δύο ή τρία κομμάτια, έτσι ώστε να μειώνονται οι πιθανότητες πνιγμού.
• Βγάζετε την πιπίλα από το στόμα του παιδιού όταν προσπαθεί να μιλήσει και μην αφήνετε να τη βάζει στο πλάι εμποδίζοντας έτσι την ομιλία του.
• Αν έχετε παιδιά σε κοντινή ηλικία που χρησιμοποιούν και τα δύο πιπίλα, μην επιτρέπετε να τις μοιράζονται.
• Πλένετε καλά τις πιπίλες για να τις διατηρείτε καθαρές μεταξύ των χρήσεων και με την παραμικρή φθορά αντικαταστήστε την παλιά με μια καινούρια.
• Μην γλυκαίνετε την πιπίλα (βάζοντας την π.χ. μέσα σε μέλι) για να ηρεμεί περισσότερο το μωρό σας, γιατί αυτό μπορεί να βλάψει τα δοντάκια του.
_________________________________________________________________________________________________________
Πώς θα κόψουμε την πιπίλα;
Είπαμε και παραπάνω πως η παρατεταμένη χρήση της πιπίλας εγκυμονεί κινδύνους οπότε πρέπει να περιορίζουμε τη χρήση της μέχρι τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Το κόψιμο της πιπίλας όμως δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση αφού για τα περισσότερα παιδιά η πιπίλα συμβολίζει την ασφάλεια και είναι… το αγχολυτικό τους! Γι’ αυτό λοιπόν θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί πώς και πότε θα το επιχειρήσουμε και θα πρέπει να έχουμε προετοιμάσει το παιδί γι’ αυτό το καθοριστικό βήμα!
• Πρώτα από όλα θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να είμαστε αποφασισμένοι και να μείνουμε σταθεροί σ’ αυτή μας την απόφαση.
• Επιλέξτε μια περίοδο που το παιδί -και γενικότερα το σπίτι- βρίσκεται σε ησυχία και κινείται σε ρυθμούς ρουτίνας. Για παράδειγμα μην επιλέξετε να του κόψετε την πιπίλα όταν του έχετε αλλάξει δωμάτιο ή έχει γκρίνια γιατί βγάζει δοντάκια!
• Προσπαθήστε να αντικαταστήσετε την πιπίλα την ώρα του ύπνου με κάτι άλλο π.χ. με το αγαπημένο του αρκουδάκι, κάντε του περισσότερες αγκαλίτσες, διαβάστε του παραμύθια ή σιγοτραγουδήστε του ένα νανούρισμα. Σε κάθε περίπτωση κάντε το παιδί να χαλαρώσει και να νιώσει ασφαλές.
• Κατά τη διάρκεια της ημέρας τονώστε του την αυτοπεποίθηση για το πόσο καλά τα καταφέρνει και πόσο πολύ μεγάλωσε. Π.χ. «μεγάλωσες και τώρα βλέπω πως μπορείς να ντυθείς μόνος σου!» «κοίτα πόσο ψήλωσες και φτάνεις το συρτάρι!» ώστε να το προετοιμάσετε πως είναι μεγάλο και δεν χρειάζεται πια πιπίλα.
• Από την ώρα που θα αποφασίσετε να κόψετε την πιπίλα, θα πρέπει να έχετε φτιάξει ένα πρόγραμμα που θα κρατάει το παιδί σε εγρήγορση, με πολλές βόλτες και παιχνίδι ώστε το βράδυ το παιδί να είναι κουρασμένο και να το παίρνει ο ύπνος ευκολότερα.
• Το πιο σημαντικό το αφήσαμε για το τέλος: Μην αφήσετε το χρόνο να κυλάει μέχρι να το πάρετε απόφαση. Θα πρέπει να ξέρετε πως όσο πιο νωρίς τόσο πιο εύκολα!
Καλή σας επιτυχία!