Ένας από τους πιο σημαντικούς όρους της σωστής διαπαιδαγώγησης είναι η θετική καθοδήγηση μέσω της οποίας το παιδί θα μάθει να είναι πειθαρχημένο και να επιδεικνύει σωστή συμπεριφορά σε διάφορες καταστάσεις. Σε καμία περίπτωση η πειθαρχία δε συγχέεται με την τιμωρία γιατί πρόκειται για δυο έννοιες εντελώς αντίθετες. Η πειθαρχία, έχει ως σκοπό την εκπαίδευση του παιδιού και την υιοθέτηση-εκμάθηση ορθών συμπεριφορών και αυτοελέγχου, ενώ η τιμωρία με την σκληρότητα που την χαρακτηρίζει, επιδιώκει να καταστήσει το παιδί υπάκουο, χρησιμοποιώντας αντιπαιδαγωγικές πρακτικές.
Οι χειροδικίες και οι φωνές καταστρέφουν την σχέση μας με το παιδί ,μειώνουν στην αυτοεκτίμηση του και δημιουργούν θυμωμένα και επιθετικά παιδιά .
Ας δούμε 7 τρόπους για να καθοδηγήσουμε τα παιδιά χωρίς να τα τιμωρήσουμε :
ΘΕΤΟΥΜΕ ΚΑΝΟΝΕΣ
Οι κανόνες που θέτουμε αφορούν την ασφάλεια και την προστασία των παιδιών και δεν θα πρέπει να συνδέονται με την τιμωρία. Αντί λοιπόν να τιμωρήσουμε το παιδί για κάποια μη αποδεκτή συμπεριφορά του, είναι προτιμότερο να θέσουμε κάποια όρια-κανόνες. Έτσι το παιδί θα μάθει τι είναι αποδεκτό όσον αφορά την συμπεριφορά του και μεγαλώνοντας θα είναι σε θέση να θέτει και το ίδιο όρια και κανόνες στις σχέσεις του. Από μικρή ηλικία τα όρια θα πρέπει να διατυπώνονται με σαφήνεια και να επαναλαμβάνονται όταν χρειάζεται. Σαφής και σταθεροί κανόνες λοιπόν, προκειμένου για να μην προκαλούμε σύγχυση στα παιδιά. Καλό θα είναι να μη συγχέουμε την θέσπιση ορίων με την βία και την εκδικητικότητα, οι οποίες είναι μη αποδεκτές και υποδηλώνουν έλλειψη ψυχραιμίας και αυτοελέγχου.
ΣΥΖΗΤΑΜΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥ
Ξεκινάμε μια συζήτηση με ήρεμη φωνή αλλά με σοβαρό τόνο. Προσπαθούμε να μην φωνάζουμε γιατί έτσι το παιδί αποπροσανατολίζεται και χάνουμε την ουσία. Ωθούμε το παιδί να σκεφτεί και να κατανοήσει το λάθος του. Του λέμε ότι απορριπτέα είναι η πράξη που έκανε και όχι το ίδιο το παιδί.
Εξηγούμε στο παιδί ότι οι πράξεις μας έχουν συνέπειες.
Οι φωνές και οι εντάσεις δεν θα πρέπει να έχουν καμία θέση στην προσπάθεια μας αυτή, διότι τα παιδιά το εκλαμβάνουν ως απόρριψη. Εξηγούμε και υποδεικνύουμε τις συνέπειες των πράξεων του. Όταν για παράδειγμα το παιδί κάνει μια μη αποδεκτή πράξη, Πχ βρίζει τα άλλα παιδιά. Του εξηγούμε πως όταν βρίζει θα πληρώνει ένα <αντίτιμο>. Όπως, εκείνη τη μέρα δε θα δει τηλεόραση ή θα βοηθήσει στο καθάρισμα του σπιτιού. Με αυτόν τον τρόπο, φαίνεται ότι τιμωρούμε το παιδί, αλλά ουσιαστικά του μαθαίνει ότι οι πράξεις του έχουν κάποιες συνέπειες και παράλληλα του διδάσκει ν΄ αρχίσει να αναλαμβάνει κάποιες μικρές ευθύνες μέσα στο σπίτι, κάτι πάρα πολύ βασικό για την αυτονομία του αργότερα. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβει ότι κάθε πράξη έχει και τις συνέπειες της.
ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΟΧΙ ΤΙΜΩΡΙΑ
Συχνά τα παιδιά εμπλέκονται σε παιδικούς καυγάδες. Έτσι, φέρνουν τους γονείς σε δύσκολη θέση και ντρέπονται τους υπόλοιπους παρόντες. Σε καμία περίπτωση όταν διαδραματίζεται μπροστά μας ένα τέτοιο γεγονός δεν βρίζουμε , δεν τιμωρούμε και δεν κατηγορούμε το παιδί, διότι το μόνο που καταφέρνουμε είναι να διατηρήσουμε τα αρνητικά συναισθήματα που ενδεχομένως νιώθει. Έτσι, συναισθήματα όπως η εκδικητικότητα γιγαντώνονται.
Ο ρόλος τους γονέα είναι να μην επιλέξει ως λύση την τιμωρία, αλλά να βρει λειτουργικούς τρόπους διαχείρισης των διενέξεων και συμφιλίωσης ή όταν το παιδί είναι σε προσχολική ηλικία να του αποσπάσει την προσοχή του με ένα άλλο αντικείμενο ή δραστηριότητα. Τέλος, μια καλή λύση είναι, η αμοιβαία <συγνώμη> και ο διάλογος με τα παιδιά ώστε να συζητήσουμε τους λόγους που τα ώθησαν να συμπεριφερθούν άσχημα.
ΑΠΟΦΟΡΤΙΣΤΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ
Σκεφθήκατε ποτέ να κάνετε μια βόλτα για να αποφορτίσετε την ένταση μετά από μια μη αποδεκτή συμπεριφορά του παιδιού σας; Αν το παιδί σας διαπιστώσει τις καλές σας προθέσεις, θα κατανοήσει ευκολότερα τους λόγους που το οδήγησαν να συμπεριφερθεί με λάθος τρόπο. Θα σας ανοίξει την καρδιά του πολύ πιο εύκολα και θα σας βοηθήσει να καταλάβετε τους λόγους που το ώθησαν να συμπεριφερθεί άσχημα. Την επόμενη φορά λοιπόν, μην προσπαθήσετε να το τιμωρήσετε, αλλά δείξτε του ότι είστε δίπλα του και στις άσχημες στιγμές του.
ΔΩΣΤΕ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟ
Συχνά τα παιδιά προσπαθούν να υπεκφύγουν στα καθήκοντα τους, όπως για παράδειγμα στο διάβασμα των μαθημάτων τους, στο συμμάζεμα του δωματίου τους. Όταν σας αγνοήσει, δοκιμάστε να του δώσετε λίγο χρόνο και ορίστε μαζί μια συγκεκριμένη ώρα που θα τα εκτελέσει τις υποχρεώσεις του. Με τον τρόπο αυτό, του δίνετε την αίσθηση της ευθύνης, κάτι που μόνο θετικά θα λειτουργήσει και θα καταλάβει ότι έχει τον έλεγχο της ζωής του.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΨΤΕ ΤΟ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΤΑΖΕΤΕ
Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε αρνητικές φράσεις όπως <μην φωνάζεις>, < δεν τρέχουμε> γιατί το παιδί αντιλαμβάνεται την απαγόρευση για κάτι που του αρέσει. Απλώς προτιμούμε εκφράσεις όπως “τρέξε λίγο πιο σιγά” , “παίξε λίγο πιο ήρεμα”
ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΤΕ ΤΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΣΑΣ
Συχνά η “κακή συμπεριφορά” δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ανάγκη του παιδιού για προσοχή και αγάπη. Δείξτε του λοιπόν σε κάθε ευκαιρία ότι είστε μαζί του, σύμμαχος του και ότι το αγαπάτε. Κάντε του μια αγκαλιά, χαϊδέψτε το απαλά και ψιθυρίστε του πόσο το νοιάζεστε και το αγαπάτε.